Familie: koekoeken
Subfamilie: Anis (Anis en Guira)
Geslacht: Guira guira
Nederlandse benaming: Guira koekoek of witte ani
Systematiek:
Guira koekoeken is een compleet op zichzelf staand geslacht onder de koekoek familie. Er zijn geen ondersoorten; hooguit kleurvarianten met gele of oranje snavel en gele of oranje ogen.
Koekoeken staan erom bekend hun eieren en jongen groot te laten brengen door andere soorten vogels maar de Guira koekoek doet dit zelf. Sterker nog, deze soort brengt haar jongen groot in familie/groepsverband waarbij jongen uit eerdere nesten helpen met het grootbrengen van jongen uit latere nesten. De groepsstructuur is in mijn optiek vergelijkbaar met die van wolven. Er is een alfaman en alfavrouw die bepalen hoe de groep zich gedraagt. Anders dan bij wolven is het bij Guira koekoeken mogelijk dat meerdere poppen eieren leggen in een nest. Er worden veel eieren gelegd maar veel daarvan zijn onbezet of sterven af. Slechts 30% van de eieren komt uit. Bovendien overleeft maar 50% van de jongen tot aan het uitvliegen. Door de vele eieren die gelegd worden is deze soort goed te kweken in gevangenschap maar door de grote uitval gaat het erg gestaag. Het uitbroeden en opfokken van Guira koekoeken is overeenkomstig met andere koekoeksoorten. Een korte broedperiode (10-15 dagen) en een snelle uitvliegtijd (6-15 dagen) zorgen ervoor dat de pop veel nesten met eieren achter elkaar kan leggen. Deze eigenschap is ook terug te vinden bij koekoeksoorten die hun eieren door pleegouders laten uitbroeden. Dit vergroot de overlevingskans van de jongen omdat ze eerder uit het ei kruipen en sneller groeien dan de jongen van de soort die ze grootbrengt. De eieren zijn relatief groot ten opzichte van de vogel. Ze hebben een grijze/ turquoise kleur met meer of mindere hoeveelheid witte tekening. Deze tekening is in reliëf, dus een ei voelt nooit glad aan. Ondanks de grootte van het ei groeit de vrucht razendsnel en na één of twee dagen is al zichtbaar of het ei bevrucht is.
Verspreiding en voedsel:
Guira koekoeken komen voor in Zuid-Amerika, te verstaan in Brazilië, Bolivia, Paraguay, Uruguay en Argentinië. Ze komen veelal voor in droge open vlaktes, open bossen en aan kustgebieden. Ze eten allerlei insecten, reptielen en amfibieën, kleine knaagdieren en jonge vogels. De ervaring leert dat het voeren van wat fruit en groenten ook een aanvulling op het dieet is.
Terug van weggeweest: Guira koekoeken, de primeur!
In 2009 sprak ik de wens uit om Guira koekoeken te gaan houden in mijn volière. Na enig speurwerk in Nederland bleek deze soort echter nergens te verkrijgen. Wel kreeg ik een melding over iemand die deze soort in 1995 nog had, maar ik weet niet wat daar uiteindelijk mee gebeurd is.
Mijn zoektocht ging verder en ook in het buitenland (Duitsland, België, Denemarken, Polen, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland) had ik mijn hengels uitgeworpen. Totdat ik op de markt in Zwolle in 2011 twee mannelijke Guira koekoeken tegenkwam. Ze zagen er goed uit en ik kon ze overnemen voor
600 euro per stuk. Mijn wens om Guira koekoeken te gaan fokken zou met de aanschaf van twee mannen echter niet van de grond komen. Door het vinden van deze twee mannen ontstond de hoop dat er nog kwekers zouden zijn die deze soort kweekten.
Op een gegeven moment, in 2012, vond ik tijdens mijn speurtocht op een internetsite een advertentie waarin Guira koekoeken aangeboden werden. Een kweker uit Zuid-Frankrijk bood enkele jongen aan. Helaas viste ik achter het net toen ik hoorde dat alle vogels al verkocht waren. Maar ik sprak wel af dat ik het jaar daarop jongen mocht overnemen. Het voordeel om bij hem te kopen was dat hij twee paar Guira's in één volière had waarvan de mannen en één pop compleet onverwant waren aan elkaar. De twee mannen kwamen van twee verschillende dierentuinen en de pop van een particulier. Alleen één pop was de dochter van een kweekronde van het jaar daarvoor. Dus de verwantschap is minimaal en beide poppen leggen eieren in hetzelfde nest. Guira koekoeken zijn namelijk koloniebroeders in familieverband en helpen elkaars jongen groot te brengen. Op dezelfde site zag ik later mannen in België en Denemarken aangeboden worden, dus onverwant bloed was zeker te krijgen.
In 2013 kreeg ik het goede nieuws dat er weer jongen beschikbaar zouden komen. Het betroffen twee mannen en vier poppen. Ik ben toen gelijk op zoek gegaan naar liefhebbers die deze soort ook wilden gaan houden. Er was interesse, met de voorwaarde dat de dieren onverwant moesten zijn. Nu wilde het toeval dat ik enkele weken na mijn zoektocht een advertentie las van een Belgische kweker. Hij had een man over van een kweekkoppel waarvan de pop dood was. Er meldde zich ook een Deen die een koppel zocht voor een trio dat hij wilde opzetten (bij Guira koekoeken kun je beter twee mannen op één pop zetten dan omgekeerd). Zijn losse pop was afkomstig uit een dierentuin in Duitsland, wat niet gunstig is gezien mijn vorige opmerking over de samenstelling van een trio.
In 2013 heb ik de jonge Guira's opgehaald en heb ik daar in drie dagen tijd 2800 km voor gereden. Eindelijk waren de eerste Guira koekoeken weer in Nederland! Een collega-kweker in de buurt van "De Lier" had ondertussen de losse man uit België opgehaald en bij mij een pop, evenals de Deen die bij mij een koppel op had gehaald.
Zelf had ik nog twee poppen en één man over. Tot mijn grote vreugde mocht ik op 23 maart twee mannen ophalen uit een dierentuin in Nederland. Dit waren mannen die mijn trio konden aanvullen en voor onverwant bloed zorgden. Ik heb mijn trio uit elkaar gehaald en de twee nieuwe mannen bij een losse pop gezet. Tot mijn grote verbazing legde mijn pop binnen een maand eieren en kort daarna kipte mijn eerste drie jongen uit hun ei.
De collega-kweker uit "De Lier" zag zijn jongen drie weken eerder geboren worden. Met hem had ik de afspraak gemaakt dat wij zoveel mogelijk vogels zouden ruilen om zo onverwant mogelijk Guira koekoeken te kunnen verspreiden. De fokker uit Frankrijk heeft ook weer jongen die volop ingezet kunnen worden om relatief onverwante jongen te kunnen koppelen. Helaas zijn de broedresultaten van mijn tweede koppel niets geworden. Ik denk dat dit te wijten is aan de huisvesting, die voor dit koppel niet voldoende was. Ik heb dit koppel inmiddels op leenbasis bij de collega-kweker uit "De Lier" ondergebracht. En op de valreep van dit schrijven krijg ik de trieste mededeling dat zijn hele vogelbestand gestolen is, inclusief de koekoeken. Uit Denemarken zijn ook geen resultaten geboekt. Doordat er wel onverwant gekweekt is zijn er echter volop mogelijkheden om deze soort in de Nederlandse avicultuur te verwelkomen!
Bij het overdragen van mijn Guira koekoeken aan andere liefhebbers deel ik graag mijn tips en tricks omtrent deze soort, zodat de vogels weer goed vertegenwoordigd zullen zijn in Nederland. Een kweekverslag volgt.
Inmiddels gaat het goed met de kweek. Het aantal dieren verspreid zich langzaam uit over Nederland, Belgie en Duitsland.
.jpg)
.jpg)
2015-06-28 - 12:26:06 
